top
Gəncənin qanlı tarixinin lal şahidi: Ozan məscidi
13 avqust 2021, 11:00
- +

Gəncənin qanlı tarixinin lal şahidi: Ozan məscidi

Ozan məscidi Gəncə şəhərinin Ozan küçəsində yerləşir. Bəzi mənbələrdə məscidin inşası 1884-cü ilə aid edilir, lakin məscidin iç qapısının üzərindəki ərəb yazısından məlum olur ki, Ozan məscidi 1786-cı ildə tikilib.

Məscid bir neçə dəfə dağıntılara və yanğınlara məruz qalıb. Belə hadisələrdən biri 1920-ci ildə Azərbaycanın bolşeviklər tərəfindən işğalına etiraz olaraq başlayan Gəncə üsyanı zamanı baş verib. Üsyançıların sayının artdığını görən bolşeviklər, ermənilərlə birgə müsəlman məhəllələrini top atəşinə tuturlar. Üsyan yatırıldıqdan sonra Ozan məhəlləsinin sakinləri cəzalara və işgəncələrə məruz qalmışdırlar. Qanlı toqquşmalarda 15 min insan qətlə yetirilmişdir.

Gəncə üsyanın şahidi olan gəncəli Məmməd Ibrahim oğlu Altunbəy 1989-ildə çıxan "Azadlığa uçan ilk türk" kitabında o günlərdən yazır: "Ən böyük faciə Ozan məscidindəydi... Açıq qalan qapı önündən keçərkən duyduğumuz dəhşətdən qanımız dondu. Məscidin ortasında yüzlərlə insanın yanğından qıvrılıb qalan cəsədi qorxunc bir mənzərə yaratmışdı... Diri-diri yandırılan məsum insanların qanı və yağı kömürləşən qapının altından çölə axırdı. Cəsədlər arasında necə olubsa yanmayan, fəqət qaralıb qalan əllər, əl və ayaq parçaları, saç hörükləri faciənin böyük dəhşətini daha da artırırdı... Küçənin o biri başında beş-altı erməni akkardion çalırdı."

Ozan məscidi eyni zamanda Hacı Abbaslı məscidi də adlandırılır. Bu ad məscidi öz hesabına inşa etdirən insanın adı ilə bağlıdır. Məscidin binasının minarəsi yoxdur və üstü günbəzli dördbucaqlı formaya malikdir. Məscidin tikintisində qırmızı kərpicdən istifadə olunub.

Məscid 1920-ci ilə qədər fəaliyyət göstərmişdir. Sovet dövründə məscidin fəaliyyəti qadağan olunmuşdur. Bir müddət burada korlar arteli və ərzaq mağazası yerləşdirilmişdir. 1979-cu ildə Ozan məscidi yenidən bərpa olunmuşdur. Məscid binasından  Nizami xatirə muzeyi, kitab mağazası kimi istifadə olunmuşdur. Məscidin binası hal-hazırda 15 saylı kitabxana kimi fəaliyyət göstərir.

[caption id="attachment_1012" align="alignnone" width="300"]Foto Gencexeber.az Foto Gencexeber.az[/caption]

[caption id="attachment_1013" align="alignnone" width="300"]Foto Gencexeber.az Foto Gencexeber.az[/caption]

[caption id="attachment_1015" align="alignnone" width="300"]Foto Gencexeber.az Foto Gencexeber.az[/caption]

[caption id="attachment_1011" align="alignnone" width="300"]Foto Gencexeber.az Foto Gencexeber.az[/caption]

Mənbələr:


  1. Баберовски Й. Враг есть везде. Сталинизм на Кавказе.

  2. Sadıq Şükürov. Gəncənin tarixi abidələri.

  3. Azərbaycan Respublikası Məscidlərinin Ensiklopediyası

  4. https://azertag.az/xeber/Ozan_mescidi_Qanli_tarixin_das_yadigari_VIDEO-952638

  5. https://haqqinda.az/M%C9%99scidl%C9%99r/6580-Ozan+m%C9%99scidi.html

  6. https://www.youtube.com/watch?v=GjlNScT9n-g


 

Son xəbərlər

Bütün xəbərlər
Bu gün, 16:02

Alkoqol aludəçilərinin müalicəsi pulsuzdur

Bütün xəbərlər
Bu gün, 15:32

Gəncə sakinlərinə nağdsız avtobus ödənişləri ilə bağlı təlimat

Bütün xəbərlər
Bu gün, 15:05

Ov mövsümü açıq elan edilib

Bütün xəbərlər
Bu gün, 14:32

Gəncədə partlayış baş verən mənzildə xəsarət alan şəxs ağır vəziyyətdədir

Bütün xəbərlər
Bu gün, 14:03

Xəstəxanada xəstə 2-ci mərtəbədən yıxılaraq ölüb

Bütün xəbərlər
Bu gün, 13:38

Gəncədə külək fəsadlar törətdi, qaz xətti sıradan çıxdı

Bütün xəbərlər
Bu gün, 13:06

Sabah hava necə olacaq? - PROQNOZ

Bütün xəbərlər
Bu gün, 12:33

Gəncədə sərnişinlər ikiqat pul çıxılmasından şikayətçidir - İDDİA

Bütün xəbərlər
Bu gün, 11:57

Cinayətkarın yüksək səviyyədə cəzalandırılmasını gözləyirik - Hökumənin atası

Bütün xəbərlər
Bu gün, 11:23

Gəncədə 62 yaşlı kişi intihar edib

Bütün xəbərlər
Bu gün, 11:16

Qızına təcavüz edən çobana AĞIR CƏZA

Bütün xəbərlər
Bu gün, 10:42

ATU-da Rəqəmsal Kitabxana istifadəyə verildi

Bütün xəbərlər
Bu gün, 10:13

Goranboyda yanğına səbəb olan şəxs saxlanılıb

Bütün xəbərlər
Bu gün, 09:48

Arvadına 20 bıçaq zərbəsi vuran ər kassasiya şikayəti verib

Bütün xəbərlər
Bu gün, 09:20

Qəza baş verdi, 4 nəfər xəsarət aldı

Bütün xəbərlər
Bu gün, 09:17

Gəncədə məktəbin yaxınlığında iri ağac aşıb

Bütün xəbərlər
Bu gün, 08:40

10 oktyabr 2020: Vətən Müharibəsinin 14-cü günü

Bütün xəbərlər
Dünən, 17:07

Gəncədə beşmərtəbəli binada partlayış

Bütün xəbərlər
Dünən, 16:05

Gəncədə iki "VAZ-2106" toqquşub, xəsarət alan var

Bütün xəbərlər
Dünən, 13:59

Sabah hava necə olacaq?

Bütün xəbərlər
Dünən, 13:24

Gəncədə tanınmış vəkilin fəaliyyəti dayandırılıb

Bütün xəbərlər
Dünən, 12:41

Qəsdən adam öldürmə faktı üzrə cinayət işi başlanıb

Bütün xəbərlər
Dünən, 11:50

Gəncədə 14 yaşlı oğlan itkin düşüb.

Bütün xəbərlər
Dünən, 11:02

Gəncədə yeniyetmənin öldürülməsində şübhəli bilinən gəncin FOTOSU

Oxşar xəbərlər