top
Müstəqillik uğrunda mübarizəyə görə 3 dəfə həbs olunan Həmid bəy Yusifbəyli
24 may 2023, 13:00
- +

Müstəqillik uğrunda mübarizəyə görə 3 dəfə həbs olunan Həmid bəy Yusifbəyli

Həmid bəy Yusif oğlu Yusifbəyli 1878-ci ildə Gəncədə anadan olub. O, dövlət xadimi Nəsib bəy Yusifbəylinin qardaşıdır.

Həmid bəy 1895-ci ildə şəhərdəki klassik gimnaziyanı bitirdikdən sonra 1898-ci ildən "Məktəbi-xeyriyyə"də müəllim işləməyə başlayıb. O, atası ilə bərabər siyasi işlərə cəlb olunub, Azərbaycanın muxtariyyəti üçün mübarizə aparıb. 1899-cu ildə siyasi fəaliyyətinə görə həbs edilərək Tiflisin Metex həbsxanasında saxlanılıb, 1904-cü ilədək Türküstana sürgün olunub.

Yusifbəyli 1905-ci ildə Gəncədə “Türk Sosial-Federalist İnqilabi Komitəsi” adlı təşkilatın yaradılmasında iştirak edib. Məhz bu komitənin əsasında sonralar "Qeyrət" partiyası yaranmışdır. Daha sonra Həmid bəy qardaşı Nəsib bəylə "Difai" partiyasının sıralarına qatılıb və ən fəal üzvlərindən olub.

Yusifbəyli 1908-1910-cu illərdə ruhani məktəbində dərs deyib və orada təbliğat işləri aparıb. O, 1910-cu ildə yenidən həbs olunub, Qafqaz canişini Vorontsovun hökmü ilə Qafqazdan 5 il müddətinə Krıma, Bağçasaraya sürgün edilib, orada bir müddət qardaşı Nəsib bəyin qayınatası İsmayıl Qaspıralının evində yaşadıqdan sonra İstanbula müraciət edib. 1913-cü ildə Həmid bəy əfv olunur və Gəncəyə qayıdır, lakin daimi nəzarət altında saxlanılır.

Yusifbəyli 1918-ci ildə Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti qurulandan sonra siyasi fəaliyyətini dayandırıb. Sovet dövründə Həmid bəy 1921-1930-cu illərdə indiki Gəncə Dövlət Universitetində dərs deyib. 1931-ci ildə Yusifbəyli antisovet təbliğatı aparması bəhanəsi ilə həbs edilib, bir il saxlanıldıqdan sonra azadlığa buraxılıb. 1932-ci ildə Kirovabad Sənaye Politexnikumunda və Gəncə 15 nömrəli məktəbdə dərs deyib.

Həmid bəy Azərbaycan və rus ədəbiyyatının bilicisi idi. 1930-cu illərinin əvvəllərində o, "Türkan" adlı bir pyes yazır və əsər Gəncə Dram Teatrının səhnəsində tamaşaya qoyulur. Həmid bəy hələ XIX əsrin sonlarında Gəncədə ilk dəfə evində ictimai kitabxana açıb.

Yusifbəyli "Müsavat" partiyasının üzvü olduğuna görə 1941-ci ildə yenidən həbs edilmişdir. Qocalığını nəzərə alaraq, onun 5 il müddətinə sürgünə göndərılməsi qərara alınır. Həmid bəyin sonrakı taleyi barədə məlumat yoxdur.

1957-ci ildə Həmid bəy Yusifbəyliyə bəraət verilmişdir.

Mənbələr:


  1. Elşad Qoca. Sibir dərsi. Bakı-2000.


2. http://www.anl.az/down/meqale/azadliq/2012/oktyabr/265574.htm

Son xəbərlər

Bütün xəbərlər
Bu gün, 00:05

Füzuli şəhərinin işğaldan azad edilməsindən beş il ötür

Bütün xəbərlər
Bu gün, 00:01

Gəncənin beşinci dəfə raket atəşinə tutulmasından 5 il ötür

Bütün xəbərlər
Dünən, 17:41

9 ayda 354 milyon manat ipoteka krediti verilib

Bütün xəbərlər
Dünən, 16:47

Magistral yollarda görünüş məsafəsi məhdudlaşacaq

Bütün xəbərlər
Dünən, 16:06

Gəncədə bu tədbirin bağlanış mərasimi keçirilib

Bütün xəbərlər
Dünən, 15:18

Hərbi Prokurorluqda yeni təyinatlar

Bütün xəbərlər
Dünən, 14:38

Arvadını öldürən 3 uşaq atası video paylaşdı - YENİLƏNİB

Bütün xəbərlər
Dünən, 13:57

Gəncədə 6 nömrəli marşrut xətti üzrə hərəkət sxemi açıqlanıb

Bütün xəbərlər
Dünən, 13:26

Sabah hava necə olacaq? - PROQNOZ

Bütün xəbərlər
Dünən, 11:53

Gəncədə ət satışına təsir edən dabaq xəstəliyi qorxusu

Bütün xəbərlər
Dünən, 11:00

İri müəssisəyə işçilər tələb olunur

Bütün xəbərlər
Dünən, 10:33

BDYPİ sürücülərə müraciət edib

Bütün xəbərlər
Dünən, 10:00

ATU-da futzal turniri keçiriləcək

Bütün xəbərlər
Dünən, 09:28

Gəncədə qurumuş ağacların kəsilməsi davam etdirilir

Bütün xəbərlər
Dünən, 00:01

16 oktyabr 2020: Vətən müharibəsinin 20-ci günü

Bütün xəbərlər
15 oktyabr 2025, 18:00

Gəncədə "Bolt" sürücüləri qanunsuz taksilərə qarşı etiraz ediblər

Bütün xəbərlər
15 oktyabr 2025, 17:33

Yeddi il əvvəlki ədavət dava ilə nəticələndi

Bütün xəbərlər
15 oktyabr 2025, 16:37

Təhlükəli çaylarla bağlı AQTA-dan AÇIQLAMA

Bütün xəbərlər
15 oktyabr 2025, 16:03

Gəncədə ödənişsiz loqopedik və psixoloji konsultasiya keçiriləcək

Bütün xəbərlər
15 oktyabr 2025, 15:26

Gəncə marşrutları üzrə müsabiqənin qalibləri

Bütün xəbərlər
15 oktyabr 2025, 14:47

Gəncədə 10 nömrəli marşrut xəttində qanunsuz gedişhaqqı problemi

Bütün xəbərlər
15 oktyabr 2025, 14:00

Sabah dolu düşəcək - PROQNOZ

İdman
15 oktyabr 2025, 13:27

"Kəpəz" yeni transferini açıqladı

Bütün xəbərlər
15 oktyabr 2025, 12:57

Gəncədə tanınmış həkim dünyasını dəyişib

Oxşar xəbərlər