top
Müstəqillik uğrunda mübarizəyə görə 3 dəfə həbs olunan Həmid bəy Yusifbəyli
24 may 2023, 13:00
- +

Müstəqillik uğrunda mübarizəyə görə 3 dəfə həbs olunan Həmid bəy Yusifbəyli

Həmid bəy Yusif oğlu Yusifbəyli 1878-ci ildə Gəncədə anadan olub. O, dövlət xadimi Nəsib bəy Yusifbəylinin qardaşıdır.

Həmid bəy 1895-ci ildə şəhərdəki klassik gimnaziyanı bitirdikdən sonra 1898-ci ildən "Məktəbi-xeyriyyə"də müəllim işləməyə başlayıb. O, atası ilə bərabər siyasi işlərə cəlb olunub, Azərbaycanın muxtariyyəti üçün mübarizə aparıb. 1899-cu ildə siyasi fəaliyyətinə görə həbs edilərək Tiflisin Metex həbsxanasında saxlanılıb, 1904-cü ilədək Türküstana sürgün olunub.

Yusifbəyli 1905-ci ildə Gəncədə “Türk Sosial-Federalist İnqilabi Komitəsi” adlı təşkilatın yaradılmasında iştirak edib. Məhz bu komitənin əsasında sonralar "Qeyrət" partiyası yaranmışdır. Daha sonra Həmid bəy qardaşı Nəsib bəylə "Difai" partiyasının sıralarına qatılıb və ən fəal üzvlərindən olub.

Yusifbəyli 1908-1910-cu illərdə ruhani məktəbində dərs deyib və orada təbliğat işləri aparıb. O, 1910-cu ildə yenidən həbs olunub, Qafqaz canişini Vorontsovun hökmü ilə Qafqazdan 5 il müddətinə Krıma, Bağçasaraya sürgün edilib, orada bir müddət qardaşı Nəsib bəyin qayınatası İsmayıl Qaspıralının evində yaşadıqdan sonra İstanbula müraciət edib. 1913-cü ildə Həmid bəy əfv olunur və Gəncəyə qayıdır, lakin daimi nəzarət altında saxlanılır.

Yusifbəyli 1918-ci ildə Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti qurulandan sonra siyasi fəaliyyətini dayandırıb. Sovet dövründə Həmid bəy 1921-1930-cu illərdə indiki Gəncə Dövlət Universitetində dərs deyib. 1931-ci ildə Yusifbəyli antisovet təbliğatı aparması bəhanəsi ilə həbs edilib, bir il saxlanıldıqdan sonra azadlığa buraxılıb. 1932-ci ildə Kirovabad Sənaye Politexnikumunda və Gəncə 15 nömrəli məktəbdə dərs deyib.

Həmid bəy Azərbaycan və rus ədəbiyyatının bilicisi idi. 1930-cu illərinin əvvəllərində o, "Türkan" adlı bir pyes yazır və əsər Gəncə Dram Teatrının səhnəsində tamaşaya qoyulur. Həmid bəy hələ XIX əsrin sonlarında Gəncədə ilk dəfə evində ictimai kitabxana açıb.

Yusifbəyli "Müsavat" partiyasının üzvü olduğuna görə 1941-ci ildə yenidən həbs edilmişdir. Qocalığını nəzərə alaraq, onun 5 il müddətinə sürgünə göndərılməsi qərara alınır. Həmid bəyin sonrakı taleyi barədə məlumat yoxdur.

1957-ci ildə Həmid bəy Yusifbəyliyə bəraət verilmişdir.

Mənbələr:


  1. Elşad Qoca. Sibir dərsi. Bakı-2000.


2. http://www.anl.az/down/meqale/azadliq/2012/oktyabr/265574.htm

Son xəbərlər

Bütün xəbərlər
Bu gün, 00:06

Bu gün Azərbaycanın Müstəqilliyinin Bərpası Günüdür

Bütün xəbərlər
Bu gün, 00:01

Xudafərin körpüsü 5 ildir azaddır

Bütün xəbərlər
Dünən, 18:20

Azərbaycanda minimum yaşayış xərci 1256 manatdır

Bütün xəbərlər
Dünən, 18:00

Gəncədə heyvan bazarında məhdudiyyət

Bütün xəbərlər
Dünən, 17:41

Gəncəli şəhidin həyat yoldaşı: "Vətənini canından çox sevirdi"

Bütün xəbərlər
Dünən, 17:22

Gəncə sakinləri avtobus dayanacağı AXTARIŞINDA

Bütün xəbərlər
Dünən, 16:41

Ölmədik, bu günü də gördük – "Kəpəz" qələbə qazandı

Bütün xəbərlər
Dünən, 16:08

MKTİB növbəti təmizlik aksiyası təşkil edib

Bütün xəbərlər
Dünən, 15:33

Gəncəli Əməkdar artistin səhhətində problem yarandı

Bütün xəbərlər
Dünən, 14:58

Məzahir Pənahovun gəlini: "Nə villaları istəyirəm, nə də maşınları..."

Bütün xəbərlər
Dünən, 14:26

Gəncədə bir qrup sakin illərdir yardım gözləyir - İcra Hakimiyyəti isə susur

Bütün xəbərlər
Dünən, 13:52

Bölgəmizin futbol klubunu formalarla Qurban Qurbanov təmin edir

Bütün xəbərlər
Dünən, 13:00

Sabah dolu düşəcək - PROQNOZ

Bütün xəbərlər
Dünən, 12:17

24 yaşına qədər sənədsiz yaşayırmış - Ana olacağı üçün hərəkətə keçdi

Bütün xəbərlər
Dünən, 11:43

Gəncədə mülki şəhidlərin xatirəsi yad olunub

Bütün xəbərlər
Dünən, 11:00

DYP sürücülərə müraciət edib

Bütün xəbərlər
Dünən, 10:31

Gəncə terrorunda valideynlərini itirən Sevil yaxın zamanda ana olacaq

Bütün xəbərlər
Dünən, 09:49

17 oktyabrda qısa iş günü olacaq?

Bütün xəbərlər
Dünən, 00:05

Füzuli şəhərinin işğaldan azad edilməsindən beş il ötür

Bütün xəbərlər
Dünən, 00:01

Gəncənin beşinci dəfə raket atəşinə tutulmasından 5 il ötür

Bütün xəbərlər
16 oktyabr 2025, 17:41

9 ayda 354 milyon manat ipoteka krediti verilib

Bütün xəbərlər
16 oktyabr 2025, 16:47

Magistral yollarda görünüş məsafəsi məhdudlaşacaq

Bütün xəbərlər
16 oktyabr 2025, 16:07

Gəncə Şəhər Statistika İdarəsi Ümumdünya Statistika Günü ilə bağlı

Bütün xəbərlər
16 oktyabr 2025, 16:06

Gəncədə bu tədbirin bağlanış mərasimi keçirilib

Oxşar xəbərlər