28 may 1918-ci ildə Azərbaycanda müsəlman şərqinin ilk demokratik, hüquqi, dünyəvi və parlamentli respublikası yaradılıb.
27 may 1918-ci idə Zaqafqaziya Müsəlman Şurası özünü Azərbaycan Milli Şurası elan etdi. Həmin iclasda Azərbaycan Milli Şurasının rəyasət heyəti və sədri seçildi. Mayın 28-də isə Azərbaycan Milli Şurasının iclasında İstiqlal Bəyannaməsi qəbul edildi.
Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin qurucuları sırasında Məhəmməd Əmin Rəsulzadə, Fətəli Xan Xoyski, həmçinin Gəncə ziyalıları Nəsib bəy Yusifbəyli, Xəlil bəy Xasməmmədov, Nağı və Məmmədbağır Şeyxzamanovlar və digərləri olub. Gəncə şəhəri bu respublikanın ilk paytaxtı olub. 1918-ci ildə Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti hökuməti indiki Atatürk prospektindəki Azərbaycan Dövlət Aqrar Universitetinin əsas binasında fəaliyyət göstərib.
Qısa müddət ərzində Azərbaycanın ilk parlamenti və hökuməti yaradıldı, ölkənin sərhədləri müəyyən edildi. Həmçinin Azərbaycanın bayrağı və himni təsis edildi, Azərbaycan dili dövlət dili elan edildi və bir çox digər siyasi-iqtisadi tədbirlər görüldü.
Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti hökuməti bütün vətəndaşlarına eyni hüquqlar verərək bərabərsizliyi ortadan qaldırdı. Həmçinin Xalq Cümhuriyyətinin fəaliyyəti sayəsində Azərbaycan beynəlxalq münasibətlər sisteminin subyekti kimi tanındı.
23 ay mövcud olan Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti 1920-ci ilin aprel ayındakı bolşevik işğalından sonra fəaliyyətini dayandırdı. Azərbaycanda sovet hakimiyyəti quruldu.
1991-ci ilin dekabrında SSRİ dağıldıqdan sonra Azərbaycan özünü Xalq Cümhuriyyətinin varisi elan edib və ölkənin müstəqilliyi yenidən bərpa olunub. Hər il 28 May ölkədə rəsmi şəkildə "Respublika günü" kimi qeyd olunub. 15 oktyabr 2021-ci ildən isə bu tarix "Müstəqillik günü" adlandırılıb.
Mənbələr:
