Rusiyada 1917-ci il Oktyabr inqilabından və bolşeviklərin hakimiyyətə gəlməsindən sonra Azərbaycanın milli qüvvələri Osmanlı imperiyasından yardım almaq üçün əlaqələr qurmağa başladılar.
1918-ci ilin yanvarında gəncəli siyasi xadim Nağı Şeyxzamanlı və onun rəhbərliyi altında heyət Türkiyəyə getdilər. Onlar osmanlı sultanı, osmanlı hökumətinin rəhbəri Tələt Paşa və hərbi nazir Ənvər Paşa ilə görüşüb, Azərbaycana hərbi yardım istədilər. Osmanlı imperiyası yardım göstərməyə razılaşdı. Ənvər Paşanın hərbi yardım planına əsasən, Azərbaycana ilk olaraq osmanlı zabitləri və onların rəhbərliyi altında hərbi qüvvələr göndərilməli idi. O, osmanlı zabitlərinin iştirakı ilə yaranacaq orduya Qafqaz İslam Ordusu adının verilməsini qərarlaşdırdı.
Həmçinin komandanlıq edəcək şəxslər də müəyyən edildi. Lakin onların arasında Nuru Paşanın adı yox idi. Nağı Şeyxzamanlı bunu bilib, Ənvər Paşanın yanına gedib, deyir: "...Eşitdiyimə görə sizin Nuru adlı bir qardaşınız vardır. Sizdən xahiş edirəm, Qafqaza gedəcək hərbi qüvvənin başına Nuru Paşanı təyin edin… Bir də Paşam, sizin Qafqaza gedəcək hərbi qüvvələrə komandan təyin etdiyiniz şahzadənin hər axşam...içki içib rəqs etdiyini görürəm. Qafqazda belə hərəkətləri xoşlamırlar".
Bir az sonra Ənvər Paşa Nağı bəyə deyir: "Nağı bəy, Nuru çox gəncdir, necə olar?" Şeyxzamanlı cavab olaraq, "Paşam, rus mətbuatında Nuru Paşadan və onun fəaliyyətlərindən uzun-uzadı bəhs edən materialları Qafqazda oxumuşdum. Və...sizin qardaşınız olması yetər". Səhərisi gün Ənvər Paşa Nuru Paşanın komandanlığına razılıq verdi və Nağı bəyə: "bax istədiyin Nuru bu"- deyərək, onları tanış etdi.
1918-ci ilin mart ayında Nuru Paşa və onun rəhbərliyi altında heyət İstanbuldan Azərbaycana yollandı. Paşa Gəncəyə gələnə yaxın Nağı bəy Nəsib bəy Yusifbəyliyə: "Gəncədə Nuru Paşanı qarşılamaq lazımdır" - deyir.
Məhəmməd Əmin Rəsulzadə Nuru Paşanın mayın 25-də Gəncəyə gəlişindən yazırdı: "...Gəncə Nuru Paşanı göydən enmiş xilaskar bir mələk kimi qəbul etmişdi. Xalqın ona göstərdiyi istiqbal Gəncə tarixində görünməmişdi".
Mənbələr:
