Bu gün 8 Mart - Beynəlxalq Qadınlar Günüdür. Azərbaycan tarixinin bütün dövrlərində qadınlar xalqın taleyüklü məsələlərinin həll edilməsində mühüm rol oynayıblar. Gəncəxəbər.az bütün qadın izləyicilərimizi 8 Mart münasibətilə ürəkdən təbrik edir və 4 görkəmli gəncəli qadın haqda məlumatları təqdim edir.
Məhsəti Gəncəvi Azərbaycanın XII əsrdə yaşayan ilk qadın şairəsi, şahmatçı və musiqiçisi hesab edilir. Məhsəti Gəncəvinin rübailəri Azərbaycan, ingilis, italyan, alman və fransız dillərinə tərcümə edilmişdir. 2013-cü ildə UNESCO Məhsəti Gəncəvinin 900 illik yubileyini dünya səviyyəsində qeyd edib.
Cavad xan adi kəndli qızı olan Şükufə xanımla 1780-ci ildə ailə qurub. Onların üç oğlu, dörd qızı dünyaya gəlib. Məlumatlara əsasən, Şükufə xanım həmişə zövcünə dəstək olub, dövlət işlərində ona məsləhət verib. 1804-cü ildə ruslar Gəncəyə hücum edəndə Şükufə xanım Cavad xanla bir yerdə qalanı qəhrəmancasına müdafiə edib
, ruslar tərəfindən
“qəhrəman tatar xanının qəhrəman zövcəsi” adlandırılıb.
Rəfibəyli XX əsrin Xalq şairəsi, şair Rəsul Rzanın zövcəsi olub, “Şərəf” ordeni və digər medallarla təltif olunub. Nigar Rəfibəyli bir neçə mahnının söz müəllifidir: “Aman ayrılıq”, “Güllərim”, “Dağları duman alanda”, “Ala gözlüm” və s.. Nigar Rəfibəyli tərcüməçi kimi də fəaliyyət göstərib, Məhsəti Gəncəvinin rübailərini, Çexovun, Puşkinin, Lermontovun əsərlərini Azərbaycan dilinə tərcümə edib. Şairənin öz əsərləri də xarici dillərə tərcümə olunub.
Xoyski nəslinin nümayəndəsi Valiyyə Kazımbəyli AXC-nin süqutundan sonra yoldaşı Cahangir bəy ilə birgə Gəncə üsyanında iştirak edib. Avropada mühacirətdə olduğu illərdə Valiyyə xanım əsir düşmüş yaralı azərbaycanlı əsgərlərə kömək edib, SSRİ əks-kəşfiyyatının əlindən qurtarmaq üçün onlara saxta sənədlər düzəldib.O, 1947-ci ildə kömək etdiyi 12 azərbaycanlı hərbçi ilə təyyarə qəzasında həlak olub.
