Heydər Əlirza oğlu Əliyev 10 may 1923-cü ildə Naxçıvan şəhərində anadan olub.
1939-cu ildə Naxçıvan Pedaqoji Texnikumunu, 1957-ci ildə isə indiki Bakı Dövlət Universitetinin tarix fakültəsinin qiyabi şöbəsini bitirib.
1944-cü ilin may ayında Heydər Əliyev dövlət təhlükəsizliyi orqanlarında işə başlayıb. 1967-ci ildə (44 yaşında) o, Azərbaycan SSR Nazirlər Soveti yanında Dövlət Təhlükəsizliyi Komitəsinin sədri vəzifəsinə təyin edilib və həmin il ona general-mayor rütbəsi verilib. 1969-cu ildə general-mayor Azərbaycan Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsinin birinci katibi seçilib.1982-ci ilin dekabrında Heydər Əliyev Sovet İttifaqı KP MK-nın Siyasi Bürosunun üzvü seçilib və SSRİ Nazirlər Soveti sədrinin birinci müavini vəzifəsinə təyin edilib. 1987-ci ilin oktyabrında, Mixail Qorbaçovun apardığı siyasətə etiraz edərək tutduğu vəzifələrdən istefa verib.
1993-cü ildə Azərbaycan xalqı Heydər Əliyevin hakimiyyətə gətirilməsi tələbini irəli sürüb və o, Bakıya dəvət edilib. Həmin il iyunun 24-dən o, Azərbaycan Respublikası Prezidentinin səlahiyyətlərini həyata keçirməyə başlayıb. Heydər Əliyev iki dəfə - 1993-cü və 1998-ci illərdə Azərbaycan Respublikasının Prezidenti seçilib. 2003-cü ildə keçirilən prezident seçkilərində ulu öndər səhhətində yaranmış problemlərə görə öz namizədliyini İlham Əliyevin xeyrinə geri götürüb.
12 dekabr 2003-cü ildə ümummilli lider Heydər Əliyev ABŞ-da, Klivlend Klinikasında vəfat edib və dekabrın 15-də Bakıda, Fəxri xiyabanda dəfn olunub.
Üzümüzə gələn yeni 2023-cü il “Heydər Əliyev ili” elan edilib.
