Balabəy Cabbar oğlu Həsənbəyov 1899-cu ildə Gəncə şəhərində anadan olub.
O, Moskvada Qırmızı Professorlar İnstitutunu bitirib, Azərbaycana döndükdən sonra isə respublikanın elmi həyatında yaxından iştirak edib. Balabəy Həsənbəyov, həmçinin 1920-ci illərdə partiya, dövlət orqanlarında çalışıb. Professor qısa müddətdə görkəmli iqtisadçı alimlərdən birinə çevrilib. O, tək Azərbaycanda yox, ölkədən kənarda da tanınıb.
Balabəy Həsənbəyov 30 mart 1936-cı ildə Azərbaycan KP(b)P Mərkəzi Komitəsinin birinci katibi Mircəfər Bağırovun imzaladığı qərarla Azərbaycan Şura Ensiklopediyası iqtisadiyyat və kənd təsərrüfatı şöbəsinə redaktor təyin edilib. Bundan əlavə, o, 1935-1937-ci illərdə indiki Bakı Dövlət Universitetinin rektoru vəzifəsində çalışıb. Həsənbəyov rektor olmaqla yanaşı, həmçinin BDU-nun siyasi iqtisad kafedrasına başçılıq edib.
Bakı Dövlət Universitetinin tarix fakültəsinin dekanı B.N.Tixomirov həbs edildikdən sonra ciddi işgəncələrə məruz qalır. Tarixçidən Həsənbəyovun əleyhinə ifadələr alırlar. Buna görə, Balabəy Həsənbəyov 28 yanvar 1937-ci ildə əks-inqilabçı və terrorçu kimi saxta ittihamlarla həbs olunur.
29 yanvardan istintaqlar aparılmağa başlanılıb. Lakin Həsənbəyov bütün ittihamları rədd edib. Beşinci istintaqda 3 nömrəli metodun (işgəncə) təsiri ilə Balabəy Həsənbəyov özünün günahkar olduğunu “etiraf edib”. 11 oktyabr 1937-ci ildə ittihamçısız və şahidsiz keçən məhkəmə iclasında universitetin rektoru ən ağır cəzaya - güllələnməyə məhkum edilib.
Professorun həyat yoldaşı Həsənbəyova-Blinova Antonina İvanovna vətən xaininin həyat yoldaşı kimi cəzasını İslah-Əmək Düşərgəsində çəkməklə 8 il müddətinə azadlıqdan məhrum edilib.
Balabəy Həsənbəyovun ölüm hökmü 12 oktyabr 1937-ci ildə Bakı şəhərində yerinə yetirilib.
Həsənbəyov və həyat yoldaşı yalnız 1956-cı ildə bəraət alıblar.
Mənbələr:
