top
Abdulla Tağızadə: Azərbaycandakı əlifba hərəkatının fəal üzvlərindən biri
12 yanvar 2023, 17:00
- +

Abdulla Tağızadə: Azərbaycandakı əlifba hərəkatının fəal üzvlərindən biri

Abdulla Məmməd oğlu Tağızadə 1897-ci ildə Gəncədə anadan olub.

O, 1916-cı ildə Gəncə gimnaziyasında təhsilini başa vurub və Moskva Universitetinin hüquq fakültəsinə daxil olub. Bir il sonra Rusiyada inqilab hərəkatı səbəbindən Gəncəyə dönərək istiqlal uğrunda mübarizəyə başlayıb. 1919-cu ildə Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Maarif Nazirliyi yanında yaradılan əlifba komissiyasında fəaliyyət göstərib və öz təkliflərini verib.

Tağızadə 1920-ci ildə Maarif Komissarlığında texniki katib, “Qaçqınlar və əziyyət çəkənlərə kömək üçün yaradılan xüsusi komissiya”da müavin, 1921-ci ildən Xalq Torpaq Komissarlığının “Əkinçi” jurnalında məsul katib işləyib və Bakı Sovetinin üzvü olub. O, 1922-ci ildə yaradılan Yeni Əlifba Komitəsinin rəhbər heyətinə seçilib.

Tağızadə 1924-cü ildə Sankt-Peterburqa Şərq Dilləri İnstitutuna oxumağa göndərilir, həmçinin Leninqrad Dövlət Universitetinin Dil və mədəniyyət fakültəsinə daxil olur.

Tağızadə 1928-ci ildə Azərbaycan SSR Maarif Nazirliyi tərəfindən ölkəyə dəvət olunur. O, “Kultura i pismennost Vostoka” toplusunda məsul katib işləyir. Ali məktəbdə Qədim türk dilləri fənnindən, Elmi Tədqiqat İnstitutunda aspirantlara Qədim türk dillərinin yazılı abidələri və Türk dillərinin qramatikası fənlərindən mühazirələr oxuyur, eləcə də Azərbaycan türkcəsi fənnini tədris edir.

Tağızadə türk xalqlarının yaşadığı bölgələrdə keçirilən toplantılara, konfranslara da qatılır. O, həmin toplantılarda milli ruhlu fikirlər söyləyir, həmin bölgədəki gizli antisovet təşkilatlarla əlaqə yaradır. Alim Azərbaycan Elmi-Tədqiqat İnstitutunun Dil-ədəbiyyat və sənət şöbəsində elmi işçi, sonra isə Dilçilik və terminologiya şöbəsinin müdiri işləyir. Tağızadə “Türk-tatar dillərinin tarixi sərf-nəhvi”, “Qədim türk dilləri və yazılı abidələrinin öyrənilməsi üsulu və yolları”, “Dil haqqında elmin inkişaf tarixi”, “Azərbaycan dili və şivələrinin izahlı lüğəti” əsərlərini çap etdirir.

1937-ci ildə Tağızadə həbs olunur. O, səkkiz dəfə dindirilməsinə baxmayaraq, bütün ittihamları rədd edir. Abdulla Tağızadə 12 yanvar 1938-ci ildə güllələnir. İstintaq materiallarında onun evindən aparılan əsərlərin yandırıldığı qeyd olunur.

Mənbələr:


  1. https://www.strategiya.az/chap.php?id=92132

  2. https://azedu.az/az/news/1647

Son xəbərlər

Bütün xəbərlər
Bu gün, 18:20

Gəncədə yağıntıların miqdarı normadan çox olacaq - PROQNOZ

Bütün xəbərlər
Bu gün, 17:32

Gəncədə SOCAR məntəqəsindəki insident xoş sonluqla bitib

Bütün xəbərlər
Bu gün, 16:53

Gəncəli rəqqaslardan həmkarlarına hədiyyə

Bütün xəbərlər
Bu gün, 16:09

Meyitdən ürək transplantasiya edildi - Azərbaycanda ilk

Bütün xəbərlər
Bu gün, 15:36

Qətl barədə polisə yalan məlumat verən HƏBS OLUNDU

Bütün xəbərlər
Bu gün, 14:56

Goranboyda 34 yaşlı şəxsin meyiti tapılıb

Bütün xəbərlər
Bu gün, 14:23

Sabah hava yağmursuz olacaq - PROQNOZ

Bütün xəbərlər
Bu gün, 13:43

Məhkəmə rüşvətə görə həbs edilən eks-baş həkimlə bağlı qərar çıxardı

Bütün xəbərlər
Bu gün, 13:07

ADAU tələbələri intellektual oyunun qalibi olub

Bütün xəbərlər
Bu gün, 12:21

Gəncədə təmizlik işləri aparılıb

Bütün xəbərlər
Bu gün, 11:39

12 manata satılan Monqolustan əti Azərbaycan bazarını bürüyüb

Bütün xəbərlər
Bu gün, 11:04

İş yoldaşının ölümünə səbəb olan sərxoş sürücünün cəzası azaldıldı

Bütün xəbərlər
Bu gün, 10:36

Hüseynbəylidə qəribə hadisə - Qəbiristanlıqda ağac əkmək istədilər...

Bütün xəbərlər
Bu gün, 10:03

Gəncə bu idman üzrə Avropa çempionatına ev sahibliyi edəcək

Bütün xəbərlər
Bu gün, 09:32

Gəncədə SOCAR məntəqəsində benzinlə çalışan maşınlara dizel vurulub - İDDİA

Bütün xəbərlər
Bu gün, 09:00

Prezidentin ilk inaqurasiyasından 22 il ötür

Bütün xəbərlər
Bu gün, 00:01

31 oktyabr 2020-ci il: Vətən müharibəsinin 35-ci günü

Bütün xəbərlər
Dünən, 18:25

Gəncə şəhər stadionuna ot örtüyü salınır

Bütün xəbərlər
Dünən, 17:53

Bağçada azyaşlıya qarşı zorakılıqla bağlı açıqlama - YENİLƏNİB

Bütün xəbərlər
Dünən, 16:24

Gəncə sakinləri aidiyyəti qurumlardan təcili tədbirlər gözləyir

Bütün xəbərlər
Dünən, 15:57

ATU-da ilk süni intellekt əsaslı ağıllı elektrik avtomobilinin təqdimatı olacaq

Bütün xəbərlər
Dünən, 14:51

Mal-qara üçün 3,1 milyon manatlıq peyvənd alınacaq

Bütün xəbərlər
Dünən, 14:16

"Kəpəz" 10 min manat cərimələndi

Bütün xəbərlər
Dünən, 13:43

Gəncə şahmat tarixində ilk

Bütün xəbərlər
Dünən, 13:11

Sabah hava necə olacaq? - PROQNOZ

Bütün xəbərlər
Dünən, 12:39

Məktəb direktorları yeni qaydalarla seçiləcək

Bütün xəbərlər
Dünən, 12:05

Gəncədə küçə ticarəti problemi: Fikirlər haçalandı

Bütün xəbərlər
Dünən, 11:34

Gəncədə karyera sərgisi keçirilib

Oxşar xəbərlər