Ələkbər bəy Kərbəlayi Həsən oğlu Rəfibəyli 1839-cu ildə Gəncədə anadan olub.
O, Gəncədə progimnaziyanı bitirib, daha sonra Sankt-Peterburqda Kənd Təsərrüfatı üzrə təhsil alıb. 1870-1896-cı illərdə Gəncədə polis sistemində fəaliyyət göstərib, Yelizavetpol və Ərəş qəzalarının pristavı təyin edilib. Xidmətlərinə görə, 1891-cı ildə Müqəddəs Vladimir ordeni ilə təltif olunub. Ələkbər bəy 1895-ci ilin dekabrından 1896-cı ilin yanvarınadək Yelizavetpol polismeysteri vəzifəsində çalışmışdır.
Ələkbər bəy 1896-cı ildən maarifçi və xeyriyyəçi kimi fəaliyyət göstərib. O, Gəncəyə Türkiyədən müasir təlim verəcək müəllimlərin gətirilməsinə, gənclərin xaricdə təhsil almasına da xeyli səy göstərib. Rəfibəyli "Gəncə müsəlman dram məclisi"nin yaradılmasının, Gəncə milli məktəbinin açılmasının, Gəncədə Nizaminin qəbirüstü məqbərəsinin tikilməsinin təşəbbüsçülərindən olub. Rəfibəyli 22 il ərzində Gəncə Dumasının üzvü olmuşdur.
Rəfibəyli erməni terrorçularına qarşı mübarizə məqsədilə yaradılan “Difai” partiyasının Gəncə təşkilatının rəhbərlərindən biri olub. O, 1905-cı ildə erməni vəhşiliklərini ifşa etmək məqsədilə soyqırım faktlarını rus dilində qeydə alıb, çoxsaylı məqalələr dərc etdirib.
Birinci Dünya müharibəsi (1914-1918) zamanı rus komandanlığı zəifləyən Rusiya ordusunun say tərkibini artırmaq məqsədilə azərbaycanlılardan da əsgər götürməyi və onları Türkiyəyə qarşı döyüşlərə cəlb etməyi qərara almışdı. Bu planın baş tutmasına mane olmaq üçün Xəlil bəy Xasməmmədov, İsmayıl xan Ziyadxanov və Ələkbər bəy Rəfibəylidən ibarət nümayəndə heyəti Tiflisdə Qafqaz general-qubernatoru ilə danışıqlar aparmışdılar. Nəticədə Qafqaz türklərinin orduya məcburi qaydada deyil, könüllü cəlb edilməsi qərara alınmışdı.
Fevral inqilabından (1917) sonra Ələkbər bəy Rəfibəyli Gəncə Milli Komitəsinin üzvü kimi daha geniş fəaliyyət göstərmişdir. Nuru paşanın komandanlığı ilə Azərbaycana köməyə gələn Qafqaz İslam Ordusunun fəaliyyətinin Gəncə dövründə Ələkbər bəy Rəfibəyli xüsusi rol oynamışdır.
Rəfibəyli publisist kimi də fəaliyyət göstərib, "Tərcüman" qəzetinin tanınmış yazarlarından biri olub.
Ələkbər bəy Rəfibəyli 3 aprel 1919-cu ildə vəfat edib.
Mənbələr:
1. https://web.archive.org/web/20210730085914/http://gunaydin.az/news/8415
